Ф.М. Достоевскийн "Гэмт хэрэг ба ял шийтгэл" роман нь дэлхийн уран зохиолын оргил бүтээлүүдийн нэгд зүй ёсоор тооцогддог. Уг роман нь Тургенев, Толстой зэрэг агуу зохиолчдын бүтээлээ хэвлүүлж байсан, тэр үеийн Оросын утга зохиолын нэр хүндтэй хэвлэл болох "Русский Известник" сэтгүүлийн 1866 оны I-XII сарын дугааруудад цувралаар хуваагдан гарч, дараа нь ном болон хэвлэгджээ. Зохиол 1866 онд анх хэвлэгдэн гарсан даруйдаа утга зохиолын ертөнцийг шуугиулж шүүмжлэгчид, онолчдыг гайхшируулсан юм. Хүний сэтгэлийг татах тайлагдашгүй нууцлаг чанараа өдий хүртэл хадгалсаар байгаа энэхүү бүтээл XIX зуундаа төдийгүй XX зуунд ч тэр, зөвхөн Оросоор хязгаарлагдахгүй бүх дэлхийн үргэлжилсэн үгийн зохиолуудын дунд ээдрээтэй, сэтгэл догдлуулсан, нэг үгээр хэлбэл хамгийн шилдэг нь гэж үнэлэгдсээр хоёр зууныг нэгэнтээ элээжээ. Харьцангуй авьяаслаг, ухаантай, боловсролтой ч гэж хэлж болохуйц залуу эр тартагтаа тулсан ядуурал, гуйланчлалын улмаас өөрийн омог бардам мөрөөдлөө өдий хүртэл хэрэгжүүлэх боломжгүй байлаа. Ядуурал түүний бүхий л амьдралыг аалзны тор мэт хэрэн баглажээ. Хайртай охин дүү Дуня нь ядуугийн улмаас өөдгүй муу хүний эхнэр болохоо шахна. Ядуурал Сонягийн эцэг, хэргэмт зөвлөх асан Мармеладовыг архинд живүүлж, адаг сүүлд нь амь насыг нь авч одно. Үгүйрэл хоосрол мөн л Соняг хүний хүүхдүүдийн төлөө алд биеэ золиослоход хүргэнэ. Ингээд эцэст нь, эв нь таарсан азтай тохиолоор Раскольников цуст хэргээ гүйцэлдүүлдэг. Гэвч урьд өмнө нь бодож, тооцоогүй нэгэн асуудал Раскольниковын сэтгэлийг тэсвэрлэхийн аргагүйгээр шаналгах болов. Хүн чанар, дотоод ухамсар нь түүнийг бие, сэтгэлийн гүн дарамтад автуулж, би буруутай гэсэн бодол, өөрийгөө яллах сэдэл нь өдөр ирэх бүр улам гүн гүнзгийрсээр түүнийг галзууруулах шахна. Тэрээр урьд өмнөхөөсөө ч илүү ганцаардаж, гадаад орчноос тусгаарлагдан, бодит амьдралдаа ч тэр, зүүд нойрондоо ч ялгаагүй гэмт хэрэг үйлдсэн газраа эргээд оччихсон мэт санагдах ажээ. "Гэмт хэрэг ба ял шийтгэл" роман дэлхийн бараг бүх хэл дээр орчуулагдсан төдийгүй англи хэл рүү зөвхөн 2017 онд л гэхэд 2, нийтдээ 13 удаа, герман хэлнээ бүр 15 удаа шинэчлэгдэн орчуулагдсан байна. Нэг зохиол ийнхүү олон удаа орчуулагдах нь тухайн бүтээлийн мөнхийн чанар чансааг илтгэдэг төдийгүй, утга санааг нь олон талаас улам бүр нарийвчлан буулгаж, уран яруу, нягт нямбай гаргаж ирснээрээ уншигчдад орчуулгын шилдэг бүтээлтэй илүү сайн танилцах боломжийг олгодог.

Ф.М. Достоевскийн "Гэмт хэрэг ба ял шийтгэл" роман нь дэлхийн уран зохиолын оргил бүтээлүүдийн нэгд зүй ёсоор тооцогддог. Уг роман нь Тургенев, Толстой зэрэг агуу зохиолчдын бүтээлээ хэвлүүлж байсан, тэр үеийн Оросын утга зохиолын нэр хүндтэй хэвлэл болох "Русский Известник" сэтгүүлийн 1866 оны I-XII сарын дугааруудад цувралаар хуваагдан гарч, дараа нь ном болон хэвлэгджээ. Зохиол 1866 онд анх хэвлэгдэн гарсан даруйдаа утга зохиолын ертөнцийг шуугиулж шүүмжлэгчид, онолчдыг гайхшируулсан юм. Хүний сэтгэлийг татах тайлагдашгүй нууцлаг чанараа өдий хүртэл хадгалсаар байгаа энэхүү бүтээл XIX зуундаа төдийгүй XX зуунд ч тэр, зөвхөн Оросоор хязгаарлагдахгүй бүх дэлхийн үргэлжилсэн үгийн зохиолуудын дунд ээдрээтэй, сэтгэл догдлуулсан, нэг үгээр хэлбэл хамгийн шилдэг нь гэж үнэлэгдсээр хоёр зууныг нэгэнтээ элээжээ. Харьцангуй авьяаслаг, ухаантай, боловсролтой ч гэж хэлж болохуйц залуу эр тартагтаа тулсан ядуурал, гуйланчлалын улмаас өөрийн омог бардам мөрөөдлөө өдий хүртэл хэрэгжүүлэх боломжгүй байлаа. Ядуурал түүний бүхий л амьдралыг аалзны тор мэт хэрэн баглажээ. Хайртай охин дүү Дуня нь ядуугийн улмаас өөдгүй муу хүний эхнэр болохоо шахна. Ядуурал Сонягийн эцэг, хэргэмт зөвлөх асан Мармеладовыг архинд живүүлж, адаг сүүлд нь амь насыг нь авч одно. Үгүйрэл хоосрол мөн л Соняг хүний хүүхдүүдийн төлөө алд биеэ золиослоход хүргэнэ. Ингээд эцэст нь, эв нь таарсан азтай тохиолоор Раскольников цуст хэргээ гүйцэлдүүлдэг. Гэвч урьд өмнө нь бодож, тооцоогүй нэгэн асуудал Раскольниковын сэтгэлийг тэсвэрлэхийн аргагүйгээр шаналгах болов. Хүн чанар, дотоод ухамсар нь түүнийг бие, сэтгэлийн гүн дарамтад автуулж, би буруутай гэсэн бодол, өөрийгөө яллах сэдэл нь өдөр ирэх бүр улам гүн гүнзгийрсээр түүнийг галзууруулах шахна. Тэрээр урьд өмнөхөөсөө ч илүү ганцаардаж, гадаад орчноос тусгаарлагдан, бодит амьдралдаа ч тэр, зүүд нойрондоо ч ялгаагүй гэмт хэрэг үйлдсэн газраа эргээд оччихсон мэт санагдах ажээ. "Гэмт хэрэг ба ял шийтгэл" роман дэлхийн бараг бүх хэл дээр орчуулагдсан төдийгүй англи хэл рүү зөвхөн 2017 онд л гэхэд 2, нийтдээ 13 удаа, герман хэлнээ бүр 15 удаа шинэчлэгдэн орчуулагдсан байна. Нэг зохиол ийнхүү олон удаа орчуулагдах нь тухайн бүтээлийн мөнхийн чанар чансааг илтгэдэг төдийгүй, утга санааг нь олон талаас улам бүр нарийвчлан буулгаж, уран яруу, нягт нямбай гаргаж ирснээрээ уншигчдад орчуулгын шилдэг бүтээлтэй илүү сайн танилцах боломжийг олгодог.